اظهارنامه حقیقی:
بر اساس قوانین مالیاتی جمهوری اسلامی ایران، زمان ارائه اظهارنامه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، پایان خرداد ماه هر سال است.
شیوه گروه بندی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل مشمول مالیات :
اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، آن دسته از مودیان مالیاتی هستند که به صورت انفرادی و یا شریکی به کار تولید و یا عرضه کالا و خدمات اشتغال دارند. سازمان امور مالیاتی صاحبان مشاغل را در ۳ گروه طبقه‌بندی نموده است. این گروه‌ها در نگهداری و ارائه اسناد و مدارک با یکدیگر متفاوت هستند.
گروه اول
کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که یکی از سه شرط زیر را داشته باشند:
۱- درآمد ابرازی آنها (اعم از فروش کالا و یا فروش کالا و ارائه خدمات) بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل بیش از ۵۵ میلیارد ریال باشد
۲- آخرین درآمد قطعی شده فروش کالا یا فروش کالا و ارائه خدمات آنها بر اساس برگ قطعی مالیات ابلاغی تا پایان دی ماه سال قبل، بیش از ۵۵ میلیارد ریال باشد
۳- اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل زیر فارغ از حجم فعالیتشان جزء اشخاص حقیقی گروه اول هستند:
دارندگان کارت بازرگانی (واردکنندگان و صادرکنندگان)
صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی و بهره‌برداران معادن دارای جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه ذی‌ربط
صاحبان هتل‌های سه ستاره و بالاتر
صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی
صاحبان مشاغل صرافی
فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارای مجوز فعالیت از وزارتخانه ذی‌ربط
صاحبان موسسات حسابرسی، حسابداری و دفترداری، خدمات مالی و ارائه‌دهندگان خدمات مدیریتی، مشاوره‌ای، انفورماتیک و طراحی سیستم
صاحبان موسسات حمل و نقل موتوری، زمینی، دریایی و هوایی اعم از مسافری و یا باربری
گروه دوم
کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که یکی از دو شرط زیر را داشته باشند:
۱- درآمد ابرازی آنها (اعم از فروش کالا و یا فروش کالا و ارائه خدمات) بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل بین ۱۸ میلیارد تا ۵۵ میلیارد ریال باشد
۲- آخرین درآمد قطعی شده فروش کالا یا فروش کالا و ارائه خدمات آنها بر اساس برگ قطعی مالیات ابلاغی تا پایان دی ماه سال قبل، بین ۱۸ میلیارد تا ۵۵ میلیارد ریال باشد
گروه سوم
این گروه شامل کسب و کارهای کوچک است؛ به عبارت دیگر، شامل اشخاص حقیقی است که در دو گروه فوق قرار نمی‌گیرند.
اظهارنامه حقوقی:
همانطور که اشخاص حقیقی ملزم به ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند، اشخاص حقوقی نیز طبق قانون مالیاتی کشور، ملزم به ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند.
در قسمت قبل به نحوه تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی پرداختیم و در این قسمت می‌خواهیم به اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی بپردازیم.
یکی از تکالیف مهم سالانه هر شخص حقوقی، ارسال اظهارنامه مالیاتی است.
«طبق ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقوقی مکلف‌اند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی همراه با فهرست هویت شرکا و سهامداران و حسب مورد میزان سهم الشرکه یا تعداد سهام و نشانی هر یک از آنها را به اداره امور مالیاتی که محل فعالیت اصلی شخص حقوقی در آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.
پس از تسلیم اولین فهرست مزبور، تسلیم فهرست تغییرات در سنوات بعد کافی خواهد بود. محل تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران که در ایران دارای اقامت‌گاه یا نمایندگی نمی‌باشند تهران است.
حکم این ماده در مورد کارخانه‌‌داران و اشخاص حقوقی در دوران معافیت نیز جاری خواهد بود.»
اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی نیز همانند اشخاص حقیقی، مواردی از جمله ترازنامه و حساب سود و زیان را در بر می‌گیرد.
اشخاص حقوقی شامل کلیه شرکت و موسساتی است که توسط اداره ثبت شرکت‌ها نام آنها به ثبت رسیده و مالکیت صنعتی آن احراز هویت شده است.
همچنین شرکت‌های دولتی، نهادهای عمومی کشور و حتی وزارتخانه‌ها نیز که به طور قانونی فعالیت می‌کنند جزو اشخاص حقوقی به حساب می‌آیند.